Sağlıklı Kentler Birliği 'Kent ve İklimi' Osmangazi'de konuştu

Osmangazi Belediyesi, kentleri daha sağlıklı bir geleceğe taşımak gayesiyle çalışmalarını sürdüren Sağlıklı Kentler Birliği tarafından düzenlenen Kent ve İklim Paneli’ne mesken sahipliği yaptı. Kentleşmenin iklim ve insan sıhhati üzerindeki tesirlerinin ele alındığı panelde, süratli bir biçimde tedbir alınmazsa Türkiye’nin ve dünyanın büyük bir felakete sürükleneceğine vurgu yapıldı.

Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği tarafından sağlıklı kent kavramını yaymak, bu şuuru lokal idarelere ve topluma kazandırmak gayesiyle düzenlenen Kent ve İklim Paneli, Osmangazi Şov Merkezi’nde gerçekleşti. Osmangazi Belediyesi’nin uygun uygulama örneklerinin yerinde incelendiği panel programında, Azerbaycan’ın Bakü kentinde gerçekleştirilen COP29 Tepesi ile 2024 DSÖ Avrupa Sağlıklı Kentler Ağı Toplantısı hakkında da bilgilendirmeler yapıldı. Panelde ayrıyeten üye belediyelerin SECAP (Sürdürülebilir Güç ve İklim Aksiyon Planı) tecrübelerine de yer verildi.

Osmangazi Belediyesi’nin mesken sahipliğinde gerçekleşen Kent ve İklim Paneli’ne
Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Lideri ve İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, Osmangazi Belediye Lideri Erkan Aydın, Nilüfer Belediye Başkanı Şadi Özdemir, Gemlik Belediye Lideri Şükrü Deviren, Bursa Büyükşehir eski Belediye Başkanı Erdem Saker, birliğe üye belediyelerin lider ve temsilcileri, meclis üyeleri ile akademisyenler katıldı.

Aydın: “Bursa sağlıklı bir kent mi?”

Osmangazi’nin tanıtım sinemasının gösterimiyle başlayan programda konuşan Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın, “Uludağ'ın eteklerinde yer alan kadim kent Bursa, ne yazık ki, kıymetli bir kimlik arayışı içinde. Bu süreçte, yalnızca sanayi, kültür ya da turizm odaklı bakmak yerine, Bursa'nın sağlıklı bir kent olup olmadığına dair sorular sorarak geleceği şekillendirmemiz gerektiğini düşünüyorum. Sağlıklı kentler oluşturmak, yalnızca fizikî yapılarla değil, tıpkı vakitte toplumsal, kültürel ve çevresel faktörlerin de bir ortada düşünüldüğü, tüm bu bileşenlerin ahenk içinde olduğu kentlerdir. Bu doğrultuda, kentlerimizin potansiyelini sağlıklı bir kent olarak keşfetmek ve bu vizyonu hayata geçirmek hepimizin ortak sorumluluğu. 2024'ün sonuna geldik. Nilüfer Çayı üzere Türkiye'nin en kıymetli kaynaklarından birine sahip bir kentte su kriziyle karşı karşıyayız. Tıpkı biçimde Marmara'ya kıyısı olan kentlerimiz hatırlayacaktır birkaç yıl öncesinde müsilaj sorunu yaşadık. Hava kirliliği raporlarına baktığımızda birebir formda riskli şartlarda kentlerimizin havasını soluyoruz. Fabrika atıklarıyla, kaçak yapılarla tarım alanlarımız yok ediliyor. Yani odağında insan faktörünün olduğu bir iklim krizi yaşıyoruz” dedi.

Aydın: “Her alanda sürdürülebilir bir gelecek için çalışıyoruz”

Osmangazi Belediyesi olarak, tabiat ve insan ilgisini en âlâ halde yapılandırarak kentlerin geleceğini şekillendirmek için efor gösterdiklerini tabir eden Lider Aydın, “İklim değişikliği, sıfır atık ve güç idaresi mevzularında belediyemizin kurumsal sera gazı envanterini oluşturarak karbon ayak izimizi en aza indirecek adımları tek tek atıyoruz. İlçe hudutlarından geri dönüşüm toplama araçları ile yılda yaklaşık 6 bin ton ambalaj atığını toplayıp, geri dönüşüme yollayarak hem iktisada hem etrafa kıymet katıyoruz Böylece yılda 57 bin 120 ağacın kesilmesini önlüyoruz. Taşınabilir atık toplama aracımızla her yıl yaklaşık 160 ton atık yağ topluyoruz. Böylece yılda 160 milyon ton suyun kirlenmesini engelliyoruz. Her yıl yaklaşık 6 ton atık pili bertaraf ediyoruz.  Böylece 432 dönüm toprağın kirlenmesinin önüne geçiyoruz. Veysel Karani Kurban Satış ve Kesim Tesisi ile Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi gibi tesislerimizin çatısına kurulu güneş santralleriyle tükettiğimiz gücün yüzde 25'ini güneş gücünden karşılıyoruz.  Kullandığımız yenilenebilir güç sayesinde yıllık yaklaşık 900 bin kilogram karbondioksitin tabiata salınımını engelleyerek, hava kirliliğini önlüyoruz. Park sayımızı 693'e yükselterek, düzenlenmiş yeşil alan ölçüsünü 1 milyon 767 bin 485 metrekareye çıkardık. Bu parklarda hayata geçirdiğimiz damla sulama ve akıllı sulama sistemleri ile yılda yüzde 40 su tasarrufu sağladık. Tekrar parklarımızda hayata geçirdiğimiz led ve solar aydınlatma sistemleri ile yılık yüzde 20 güçten tasarruf ettik” diye konuştu.

Aydın: “Çevreyi kirletmemenin en tesirli yolu kirletmemek”

Çevreyi muhafazanın en tesirli yolunun evvel kirletmemek olduğunu biliyor ve etrafa hassas jenerasyonlar yetiştirmek için eğitim çalışmalarına da değer veriyoruz diyen Lider Aydın, “İlçemizdeki okullarda yaklaşık 8 bin öğrenci ve mahallelerimizdeki 4 bin vatandaşımızla bir ortaya gelerek etraf şuuru eğitimleri veriyoruz. Güvenli-Yeşil Bina Sertifikaları ve Kalite İdare Sistemi Evrakları ile etraf konusundaki standardımızı her geçen gün daha da yükseltiyoruz. Sürdürülebilir ve sağlıklı bir gelecek için yarının çok geç olduğunu biliyor ve adımlarımızı bugünden kararlılıkla atıyoruz.  
Türkiye'nin en çok nüfusa sahip beşinci ilçesiyiz. Bu noktada her ne kadar Büyükşehir maddesiyle mahalle olsa da kentten köylerimize dönüşü sağlamalıyız. Tarımı desteklemeli, tabiat insan münasebetini güçlendirmeli, her alanda dirençli kentler oluşturmak için çalışmalıyız.  Panelimizin kentlerimiz ve insanımız için iyi olmasını diliyor, tüm iştirakçilere teşekkür ediyorum” sözlerini kullandı.

Tugay: “Tüm dünya azaltırken Türkiye kömür yatırımları arttırıyor”

Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Lideri ve İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay ise yaptığı konuşmada, “Paris Antlaşması ile dünyanın ısı artışının 1,5 derecede sonlandırılması gayesi konulmuştu. Maalesef bu maksada süratlice ulaşıldı. 2030 yılında dünyanın karbon nötr olması hedefleniyordu. En azından yüzde 45’lik bir azaltım hedeflenmişti. Fakat dünya, bu gayeden çok uzak durumda. Son yıllardaki sıcaklık ortalamaları 1,5 derecenin üzerine çıktı bile. Çevresel problemler, tarımda rekolte azalması, kuraklık, ekosistem değişimleri, denizlerimizde müsilaj oluşması, ülkemizde daha evvel görmediğimiz haşere çeşitlerinin ortaya çıkması üzere durumlar işe bu sıcaklık artışının sonuçları. Ekosistemin bozulmasına, bunun da kent ömrümüze olumsuz yansımasına şahit olacağız. Türkiye’nin daha süratli adımlar attığı bir plana gereksinimi var. Türkiye, 2053 yılında karbon nötr gayesi koymuş durumda. Fakat bizim bu amaca 2153’te dahi ulaşmamız imkansız. Bütün dünya ülkeleri kömür tüketiminde geriye giderken, biz kömür yatırımlarımızı arttırmış durumdayız. Yıllık 558 milyon ton karbon emisyonumuz var. Kişi başına 6,71 ton karbon üretiyoruz. Bu sayılarla dünyada karbon üretiminde 15’inci sıradayız. Karbon üretimine neden olan en büyük etkenin kömüre dayalı güç üretimi olduğunu görüyoruz. Daha sonra sanayi ve tarım geliyor. Enerjiyi daha verimli kullanmak yolunda değerli çalışmalar yapmamız gerekiyor” dedi.

Tugay: “Su, besin, güç ve toprak bizim odak noktalarımız olmalı”

Su, besin, güç ve toprak olmak üzere dört tane odak noktası üzerinde durulması gerektiğine vurgu yapan Dr. Cemil Tugay, “Bu dört başlıkta hem krizler bizi bekliyor. Ömrümüzü devam ettirebilmemiz sürdürülebilir hale getirmemiz gereken husus başlıkları bunlar. En büyük tehditlerimiz ve risklerimiz de bu alanlarda. Bu dört maddeyi Anayasa’nın unsurları üzere aklımızda tutmalıyız. Susuzluk sorunu bu yıl Türkiye’de tepe yaptı. Su kaynaklarımız süratle tükenme noktasına geldi. Bizim gerçek manada bir su idaresi planı sahibi olmamız lazım. Ziraî eserlerin rekoltesinde düşüş var. Birebir vakitte sağlıklı ve inançlı besin üretimimizle ilgili de önemli bir sorun var. Kentsel bir besin hareket planımız kesinlikle olmalı. Kendine yeten kentler anlayışıyla da gelecek besin krizlerine kentlerimizi hazırlamalıyız. Alınabilecek pek çok tedbir ile yüzde 50’lere varan güç tüketimi azaltımı yapabiliriz. Ülkemizde ne yazık ki yenilebilir güç yatırımları planlı ve hakikat bir formda yapılmıyor.  Bu alandaki yatırımların makul yatırımcıların üzerinden yapıldığını görüyoruz. Rüzgar gücü ve jeotermal güç konusunda çok büyük potansiyelimiz var. Bu kaynakları daha hakikat kullanmalıyız. Tarım konusunda ise maalesef ki kimyasal içerikli atıklar ve yanlış tarım teknikleri ile toraklarımızı kirletiyoruz. Daha yanlışsız tarım teknikleri ve şuurlu hayvancılık ile tarım kökenli toprak bozulmasını da önlemek için çalışmalıyız” diye konuştu.

Tugay: “Yaklaşmakta olan felaketin çan seslerini duyuyoruz”

Dünyanın iklim konusunu ciddiye almadığını lisana getiren Dr. Cemil Tugay, “
“Ülkelerin bu alandaki siyasetleri kâfi değil. Karbon emisyonunu düşürmek ismine kâfi adımlar atmıyorlar. Avusturalya, Kanada, ABD ve Çin üzere ülkeler en fazla karbon emisyonuna neden olan ülkeler. Hesaplara nazaran 2030 yılına kadar karbon nötr olabilmek için dünya olarak 3,5 trilyon dolar harcamamız lazım. Şuanda harcanan sayılar bunun çok uzağında. Konuştuğumuz bu durumları, yaklaşmakta olan felaketin çan sesleri olarak nitelendirebiliriz. Dünya bir felakete hakikat gidiyor. Açlığı, çölleşmeyi, çok yüksek sıcaklığı, kıtlığı, göçleri kısa vakit dilimi içerisinde yaşama ihtimalimiz çok yüksek. Bunu önlemek için samimi bir uğraş ve gayret içerisinde olmalıyız.
 
Üç oturum olarak düzenlenen Kent ve İklim Paneli’nin birinci oturumu, ‘İklim ve Sıhhat Ekseninde COP 29’ mevzu başlığında gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü İzmir Planlama Ajansı Lideri Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu’nun yaptığı oturuma Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Avrupa Sağlıklı Kentler Ağı Bölgesel Yöneticisi Kira Fortune, görüntü kaydı ile katılarak birlik üyelerine hitap etti. Oturumda konuşmacı olarak yer alan İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Oktay ve Eskişehir Teknik Üniversitesi Fen Fakültesi Ekoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Cengiz Türe ise yaptıkları sunumlarda kıymetli açıklamalarda bulundu.

‘2024 DSÖ Avrupa Sağlıklı Kentler Ağı Toplantısı Bilgilendirmesi’, konusunun ele alındığı ikinci oturumda ise konuşmacı olarak Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Genel Sekreteri Murat Ar ile İzmir Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği ve Pak Güç Şube Müdürü DSÖ Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı Danışma Kurulu Üyesi Ahmet Toker, yer aldı. Üçüncü ve son oturumda ise ‘Üye Belediyelerin SECAP Deneyimleri’ konusu konuşuldu. Moderatörlüğünü ODTÜ Mimarlık Fakültesi Kent ve Bölge Planlama Bölümü SKB Danışma Kurulu üyesi Doç. Dr. Ender Peker’in yaptığı oturumda, konuşmacı olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği Şube Müdür Yardımcısı Berfin Kahraman, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Etraf Müdafaa ve İklim Değişikliği Müdürü Meriç Deniz, Osmangazi Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürü Rüveyşa Burça Turan ve Bahçelievler Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürü Şefi Erdinç Şimşek yer aldı.

Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Kent ve İklim Paneli’nin kapanış oturumunun akabinde tüm iştirakçilere sertifika takdim edildi. Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Lideri ve İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, başta olmak üzere Türkiye’nin birçok bölgesinden Bursa’ya gelen birlik üyesi belediye liderleri ve meclis üyeleri, akademisyenler ve öteki tüm iştirakçiler Osmangazi’ye ve tertibe hayran kaldıklarını belirterek Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın’a misafirperverliklerinden ötürü bilhassa teşekkür ettiler.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı