Kış Sebzelerini Tüketirken Aşırıya Kaçmayın

Kışın çokça tüketilen ıspanak, havuç, marul, salatalık, karalahana, Brüksel lahanası, maydanoz, pancar, brokoli ve bal kabağı üzere sebzelerin içeriğinde bulunan karotenoidler bedende antioksidan vazifesi yapıyor. Bu sebzeler bağışıklık sistemini güçlendirerek birçok hastalığa karşı bedeni koruyor. Lakin turuncu, sarı ve yeşil yapraklı meyve ile sebzelerde bulunan karotenoidlerin çok ölçüde bedende bulunması, cildin sarı ve turuncu renk tonlarında olmasına yol açarak, aslında zararsız bir tablo olan karotenemiye neden olabiliyor. Bilhassa bebeklerde çok sık görülen bu durum sarılıkla karıştırılabiliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Betül Merd, karotennoidler ve karotenemi ile ilgili bilgi verdi. 

600’den fazla karotenoid tipi var 

Bitkilerde bulunan, açık sarı ve kırmızı ortası renkleri oluşturan pigmentlere karotenoidler denilmektedir. Karotenoidler, birçok meyve ve sebzede parlak kırmızı, sarı ve turuncu tonlardan sorumlu bitki pigmentleridir. Bu pigmentler bitki için değerli bir rol oynar. Ayrıyeten karotenoidler insan bedeninde antioksidan vazifesi de yapmaktadır. Yapılan araştırmalarda 600’den fazla karotenoid çeşidi vardır. En çok üzerinde araştırma yapılanlar alfa-karoten, beta-karoten, beta-kriptoksantin, lutein, zeaksantin ve likopendir.

Çok renkli zerzevat ve meyvelerde ölçüsü fazla

Besin döngüsünü sağlayan fotosentez, bitkiler için değerli bir döngüdür. Bitkilerin yapısında bulunan bir bileşik olan karoten, fotosentez yapmakla vazifelidir. Fotosentez, bitkilerin yapısında bulunan klorofil sayesinde dışarıdan karbondioksiti alarak oksijeni geri vermesi ve kendileri için besin oluşturduğu bir süreçtir. Karoten; turuncu, sarı ve yeşil yapraklı meyve ile sebzelerde bulunmaktadır. Havuç ve bal kabağında çokça bulunan karoten, ıspanak, domates, havuç, marul, salatalık, karalahana, brüksel lahanası, maydanoz, fasulye, dolmalık biber, pancar, brokoli üzere sebzelerin yanı sıra mısır, papaya, karpuz, kavun, elma, portakal, kayısı, incir, kivi, şeftali, mango ve ananasta da vardır. Renkleri çok olan meyve ve sebzelerindeki beta-karoten ölçüsü yüksek olmaktadır. 

Karotenoidlerin 8 faydası

Karoten bileşiği bedene aşağıdakileri sağlıyor;

• Tokluk hissi vererek kilo vermeyi hızlandırır
• Bağışıklık sistemini güçlendirerek birçok hastalığa karşı bedeni korur
• Kanser oluşumunun önlenmesi sürecine katkıda bulunur
• Soğuk algınlığına uygun gelir, detoks tesiri vardır
• Karaciğer yağlanmasını önleyici tesirleri vardır
• Katarakt oluşma riskinin düşürülmesinde rol oynar
• Gece körlüğüne güzel gelir
• Sinir sistemine âlâ gelir, hafızayı güçlendirir.

Fazlalığı bedende cilt rengini değiştiriyor

A vitaminine dönüştürülmek üzere karaciğerde depolanan beta karotenin, günlük 6-12 miligram kadar kullanılması kâfi olacaktır. Beta karoten bedende fazla olması, pigment bozukluğuna neden olduğu için cildin sarı yahut turuncu bir görünmesine neden olmaktadır. Hiperkarotenemi yahut karotenemi, çok karoten manasına gelmektedir. Karoten açısından güçlü besinlerin çok ölçüde tüketilmesi, kandaki karoten düzeyinin yükselmesine neden olmaktadır. Çok ölçüde havuç püresi içeren mamaları tüketen bebeklerde karotenemi görülmektedir. Karotenemi nedeniyle deri bir mühlet sonra turuncu yahut sarı renk almaktadır. Ciltteki bu renk değişiminin bir ziyanı yoktur. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı